THEO BƯỚC CHÂN TÙ .
HAI MƯƠI MỐT NĂM XA XỨ
THÁNG TƯ ĐEN LẠI QUAY VỀ......
Sau khi trình diện ở trường Đ H Sư Vạn Hạnh về , trông Anh buồn bã và trở nên ít nói , khuôn. mặt đăm chiêu suy nghĩ điều gì đó , tôi cũng không tiện hỏi .
Đêm đó Anh ôm tôi vào lòng và nói : - Em à , sáng mai Anh đi xem thử có xe hay tàu lửa gì đi Qui Nhơn , Anh sẽ dẫn mẹ con em về ngoài đó gởi Ông Bà Ngoại rồi Anh trở vô lại trong này trình diện " học tập " xong mười bữa nửa tháng gì đó Anh về .
Tôi bật khóc : - không , em ở đây đợi Anh .
Anh lau nước mắt cho tôi rồi nói : - không được đâu em , ở đây với hai con còn nhỏ , em làm sao săn sóc chúng được ? Anh không yên tâm , Anh rất lo cho con và em , nếu cô người làm còn ở đây thì Anh không đưa mẹ con em về ngoài đó đâu ( Cô người làm xin nghỉ khi tan hàng )
Đêm đó cả hai chúng tôi đều trằn trọc khó ngủ , mỗi người theo đuổi ý nghĩ riêng của mình ...
Sáng hôm sau chúng tôi dậy muộn
Anh nói : - Em cho con ăn sáng đi rồi Anh đưa mẹ con em đến chơi nhà Cô chú Ba ( Bà con của Anh )
Tôi "dạ" , cho các con ăn rồi thay đồ cho chúng đi theo Anh .
Ở nhà Cô Chú một lúc thì Anh : - Cô Ba , cho cháu gởi mẹ con S. ở đây , cháu đi có chút việc rồi về .
- Ừ , đi đi rồi về ăn cơm , trưa nay mấy đứa ăn cơm với Cô Chú , Anh "dạ" rồi đi nhanh ra ngoài .
Cô hỏi : - S. nó đi đâu mà vội thế ?
- Dạ , ảnh đi hỏi thăm coi có xe cộ , hay tàu lửa gì đó , ảnh đưa mẹ con cháu về QN , rồi trở vô đi "học tập cải tạo" gì đó cô .
- Rõ khổ , nó tính thế cũng phải , chứ một mình cháu chăn làm sao nổi hai đứa bé ?
- Dạ , cháu cũng biết vậy , nhưng cháu cứ lo lo làm sao ấy Cô à
- Ai mà chả lo , tình hình này , ai cũng thế thôi , chả riêng gì các cháu ... Chả biết đâu mà đoán được ...
Thế rồi , vài hôm sau , Anh đưa mẹ con tôi về QN .
Về đến nhà được vài tiếng đồng hồ , chưa kịp lên thăm nhà Ông Bà Nội các cháu thì có hai tên du kích và một công an vào hỏi :
- Đây có phải nhà của thiếu tá giặc lái Nguyễn Hữu Nghề không ?
Ba tôi nói : - phải , rồi gọi Anh ra .
- Anh là Nguyễn Hữu Nghề , thiếu tá giặc lái ?
- Phải , tôi là Nguyễn Hữu Nghề , nhưng " giặc lái " là gì , tôi không hiểu .
- Không hiểu giặc lái ?
- Không .
- Là lái máy bay cho giặc đó hiểu chưa ?
- À là vậy !
- Sao tới giờ này mà Anh không ra trình diện để học tập cải tạo , định trốn hả ?
- Đâu có , tôi ở Sài Gòn đã trình diện rồi , đưa vợ con về đây , rồi trở vô lại SG đợi lịnh gọi đi học tập , chớ có trốn đâu .
- Thôi đi lên đồn CA làm việc .
Thế là họ dẫn Anh đi kèm hai tên mang súng , Anh như một tên tội đồ , cả nhà nhìn theo Anh xót xa , ái ngại . Tôi bàng hoàng bật khóc , Má và hai con tôi khóc theo , tôi quẹt vội nước mắt
- Má , cho con gởi hai đứa nhỏ , con lên đồn CA coi thử .
Ba nói : - Con ở nhà với tụi nhỏ , để ba đi cho .
Tôi không an tâm , nên vội vã bước theo . Lên tới đồn , tôi thấy có vài bà đứng dáo dác ngoài cổng nhìn vào , tôi tiến tới đứng sát vào cổng nhìn vào trong , tôi thấy Anh và vài người nữa đang nói gì đó với bọn chúng . Tôi đứng đợi nghe ngóng tin tức , thỉnh thoảng thấy một vài anh đi vào , gần hai tiếng CA bước ra nói :
- Mấy bà đi về lấy ít quần áo cho mấy ông , mấy ông ở lại đi HTCT . Tôi chợt thấy Anh , Anh bước ra tiến về phía tôi đứng ngoài hàng rào :
- Anh bị bắt giữ lại không cho về , em về lấy cho Anh vài bộ đồ dày dày , với đồ dùng cá nhân , đại khái thôi , đừng lo cho Anh , lo cho em và hai con , nước mắt tôi sắp trào ra ... vừa lúc đó công an ra đuổi vào . Tôi ra về , với nỗi buồn phiền tê tái , lo sợ , suy nghĩ mông lung ... Vào nhà Tôi soạn vài bộ đồ , kem , bàn chải đánh răng , khăn , vài gói thuốc Winston , thuốc aspirin . và không quên chai dầu gió , một ít tiền lẻ ... rồi mang lên đồn CA đưa cho Anh , khi đi ngang qua bến xe mua thêm cho Anh ổ bánh mì thịt .
Sau đó họ đưa các Anh vào Trung Tâm Cải Huấn QN . Sáng nào một nhóm chị em chúng tôi cũng đến , đứng ngoài hàng rào kẽm gai đợi các Anh đi lao động , khi thì dúi ổ bánh mì , lúc thì gói xôi , cái bánh ... Thật là đau lòng ! Và cứ thế ... ngày này ... qua ngày khác , khoảng chừng một tháng rưởi thì vào một buổi sáng chúng tôi thấy các anh xếp hàng mang theo túi xách đùm túm của mỗi người , chúng tôi rất hoang mang , không biết họ đưa các anh đi đâu , chính các anh cũng không rõ .
Họ dẫn đoàn người đi bộ từ trại cải huấn đến một địa điểm nào đó , chúng tôi , những người vợ , người mẹ , người cha , người con , người anh , người chị đi theo chồng , theo con , theo cha , theo anh , theo em của mình để biết họ đưa đi đâu , về đâu ? bên cạnh những tên CA vác súng đi kèm
Tôi cũng đi trong đoàn người đó , vì bị thương tật nên tôi đi theo một cách khó khăn mệt nhọc , đến ngang bến xe thì Anh nói với tôi :
- Thôi em về đi , đừng đi theo nữa , đến nơi nào đó , Anh sẽ tìm cách liên lạc về , em theo không nổi đâu , tôi chỉ biết khóc ... và bị tụt dần...tụt dần phía sau , xa dần đoàn người phía trước , Anh ngoái đầu lại nhìn tôi , tôi đứng nhìn theo cho đến khi đoàn người khuất dạng . Tôi lê bước ,thất thểu về nhà với cỏi lòng buồn chán , thương yêu Anh vô cùng ...
Sau này , chúng tôi được biết , các anh bị đưa đi Gò Bồi để đắp đê . Chúng tôi rủ nhau đi thăm , đi thăm Anh ở Gò Bồi , chúng tôi phải đi bằng ghe , đi với Hoa ( vợ anh Hậu ) , Hoa lại mang bầu , ngồi trong ghe chòng chành , chao đảo , nước sát mí ghe , vì lần đầu đi ghe nên chúng tôi sợ vô cùng ... rồi nỗi sợ hải cũng qua đi , khi nghĩ đến sẽ được gặp Anh , nhìn thấy Anh ... một thoáng tươi vui , hạnh phúc ấm lòng ...
Có một hôm , khoảng chín - mười giờ sáng , trông thấy Anh lù lù bước vào nhà , tôi như bị á khẩu nhìn Anh không tin vào mắt mình , Anh đến ôm tôi , tôi oà khóc , giọt nước mắt sung sướng , hạnh phúc vô cùng ...
- Anh được thả ra , người ta cho Anh về ?
- Không , Anh về đây nhận ghe , ghé nhà thăm em và con vài tiếng rồi đi , năn nỉ thằng CA , nó dẫn Anh về đây , rồi nó trở lại đón Anh .
Ôi ! cả nhà nhộn nhịp theo Anh , tôi gọi người làm đi mua thức ăn về cho Anh , chứ làm sao nấu cho kịp , rồi chuẩn bị vài thứ cho Anh mang theo và không quên phần quà cho tên CA , để hy vọng có lần sau . Anh kể thật vui , anh nói cán bộ trại hỏi :
- Anh nào biết chèo ghe , đi theo tôi xuống QN nhận ghe về .
Nghe nói đi QN Anh liều giơ tay liền , chứ thật ra Anh chưa bao giờ chèo ghe , Anh nghĩ chắc cũng dễ thôi , mình lái máy bay còn được mà , vậy mà không dễ em ơi , Anh chèo không thấy nó đi tới mà ghe cứ lòng vòng , đành nhảy xuống đẩy ghe thay vì ghe đưa mình , vui thật ! Cũng may trong tốp đi có đứa biết chèo ...
Đắp xong đê ở Gò Bồi mấy tháng thì các anh bị chuyển đi đến trại An Trường , chính thức làm người tù . Tôi nhớ , mỗi đợt thăm nuôi , chị em chúng tôi phải đi lên đồn CA xin giấy phép thăm nuôi , cũng may nhóm chúng tôi ở ngay thành phố nên ít gặp trở ngại việc xin giấy tờ , chỉ thương các chị ở quận , huyện cũng gặp lắm nhiêu khê trong việc này .
Thường chị em chúng tôi rủ nhau đi xe hơi của vợ chồng chị Bé , xe chứa khoảng mười mấy hai mươi người . Chuyến thăm nuôi đầu tiên , trại qui định mỗi người tù chỉ được nhận ba ký mà thôi , lần đó tôi dư ra mấy tán đường đen nhỏ xíu , tôi năn nỉ thế nào cũng không cho , thầm chửi , đồ độc ác ... đồ cà chớn ... đồ... nói chung ai cũng bị dư và cũng không ai được xin thêm . Sau một thời gian có lẻ vì thấy các Anh làm nhiều ăn ít , nhiều người không chịu nổi nên cho chúng tôi tự do đem thức ăn ... Hằng tháng chúng tôi thăm nuôi các anh đều đặn , tình yêu thương dành cho các anh , chúng tôi không hề chểnh mảng ...
Ở trại An Trường , khoảng mười ba - mười bốn tháng thì họ cho về , chúng tôi vô cùng hạnh phúc ...
Nghỉ ngơi một thời gian thì Anh tìm kiếm việc làm , trong khi chờ có việc làm thích hợp , Ba tôi nói :- Nhà mình buôn bán guốc , dày dép , thôi thì con nói tụi thợ nó chỉ cho làm , chứ không tụi CA nó để ý thì phiền .
Hồi đó đang thịnh hành loại dép cao su làm bằng vỏ lớp xe hơi , nhưng làm kiểu , chứ không phải loại " dép râu " của mấy ông bộ đội đâu . Với tính chịu khó và khéo léo của Anh , không bao lâu loại dép của Anh làm được nhiều người ưa thích , Anh chế quai dép bông hoa đủ màu sắc , nên bạn hàng ở nhà quê rất chuộng ( nhà tôi bán hàng vừa sĩ vừa lẻ ) nên họ mua về bán lại vừa đẹp , rẻ và bền ...
Cuộc sống coi như tạm ổn , chúng tôi an phận bên nhau , hạnh phúc êm đềm bên cạnh cha mẹ và các con ...
Nhưng ( lại nhưng ) vào cuối tháng 8/78 Anh bị bắt trở lại cùng với một số đông các anh mà chúng gọi là " ngụy quân " , ngay hôm sau các anh bị đưa đi đến trại Kim Sơn , Ôi ! nói làm sao hết những nỗi nhọc nhằn của kẻ ở người đi ! Và , cũng bắt đầu từ đó , các chị bước vào con đường đơn độc trong cuộc chiến mưu sinh , làm đủ mọi ngành nghề để nuôi chồng và đám con thơ dại , tôi may mắn không phải bương chải kiếm sống như các chị em khác , vì là con một nên được ba má bảo bọc , bao che . Nhưng cũng có một dạo tôi bán thuốc tây , nói bán thuốc tây cho oai vậy chứ thật ra là chỉ bày một cái thùng giấy nhỏ dán trên đó tên những loại thuốc đặt ở vỉa hè rồi ai cần gì mình vô nhà lấy bán , chứ để thuốc trong thùng sợ CA "vồ " mất , nghĩ lại cũng vui , nhiều lần bị CA rượt tôi làm sao chạy kịp , CA tới đầu đường là các bác xích lô báo động , chị em chúng tôi dẹp , ( hai bên vỉa hè đều có tiệm thuốc tây di động ) tản mác mỗi nơi , có lần bất ngờ chị em dẹp không kịp , bị hốt hết , phần tôi được bác xích lô ôm thùng quăng lên xe bỏ chạy rồi lát sau bác đem trả lại , cũng vui . Ba tôi cằn nhằn la hoài , thật ra ba tôi đâu hiểu nổi khổ tâm của tôi , mà tôi cũng không nói ra , mỗi lần đi thăm Anh , Anh nói thỉnh thoảng đi thôi , Anh không muốn phiền ba má nhiều , tôi nói Anh an tâm đi , đi thăm Anh là tiền em bán thuốc đó , Anh không vui lắm , nhưng đỡ áy náy phần nào ....
Ở trại Kim Sơn được mấy tháng thì các anh lại chuyển đi trại Nghĩa Điền , đi thăm trại này vất vã nhiều , ở trại này có ba kỷ niệm mà tới bây giờ tôi vẫn không làm sao quên được . Một lần có lệnh , ai mang đồ thăm nuôi thì tự mang vào , cấm không được xách giùm , trời ơi ! Tôi phải làm sao đây với hai giỏ đồ đầy ắp nặng trịch ? ( Thường thì có mấy ông xe thồ xách giùm đến chỗ đợi thăm ) Tôi đi đến cổng xin người gác cổng cho tôi nhờ người xách giùm , mong cán bộ thông cảm trường hợp tàn tật của tôi .
- Không được , đây là lệnh , đem được thì đem không thì thôi
Thấy thái độ khó ưa , tôi quay ra không thèm năn nỉ . Trời nắng , cái nắng của vùng núi gay gắt lại đường dốc , tôi chuyền từng giỏ một , đi vài bước để xuống , quay lại xách giỏ kia , cứ vậy mà tôi chuyền đến chỗ thăm , muốn đứt hơi xỉu luôn , lúc đó cũng có vài anh tù tự giác ( tự do ra ngoài ) thấy tôi một tay xin cán bộ xách giùm mà không được , đúng là gian ác . Còn một lần mưa lụt không có xe ra lộ chính tôi phải đi bộ ba mươi bảy cây số mới đón xe về cũng là ngày ở nhà con chết . Lần thứ ba , nhớ lại cũng vui thật , lần đó chúng tôi vào trại trể đã chạn vạn tối , phải lội qua con suối nước chảy khá mạnh , phải làm sao đầy ? Ở bên suối thì sợ cọp , mấy chị nói phải lội qua thôi và đề nghị , cởi quần ra để trên giỏ đồ đội trên đầu lội qua chứ để ướt quần đêm tối lạnh chết , thế là các chị cởi tuốt luốt ngoại trừ tôi , không phải tôi mắc cở mà vì tôi cởi khó khăn nên đành chịu ướt, hai giỏ đồ tôi các chị đội qua giùm , còn tôi các chị tìm khúc cây tôi giữ một đầu , đầu kia một chị nắm giữ bước từng bước một qua bên kia bờ vì nước chảy mạnh sợ tôi bị cuốn , có chị pha trò : các nàng tiên tắm suối ... gặp cán bộ trại la : các bà đi tự tử chứ thăm chồng gì . Phần tôi vì quần bị ướt nên lạnh vô cùng , cũng may gặp cán bộ tên Công còn chút tình người , ổng đợi tối chút nữa , đi tới khu ở của chồng tôi , gọi chồng tôi ra nói lấy cái mền để ông đem ra đưa cho tôi . Sáng ra khi thăm nghe kể lại , khi cán bộ gọi tên chồng tôi đi ra ai cũng sợ ảnh bị đem đi thủ tiêu , vì có bao giờ chúng tôi đến vào giờ đó , làm một đêm các anh khó ngủ . Đúng là các chuyến đi nhớ đời ...
Rồi đến tháng 3/80 chúng chọn khoảng 42 người , chúng gọi là thành phần " ác ôn " để chuyển trại , Anh là " giặc lái " nên được nằm trong danh sách " ác ôn " đó .
Bốn mươi hai người được tống trên một chiếc xe chở cát nhỏ ( xe ben ) chật ních , tay thì bị trói dính người nọ vào người kia , Anh than với người bạn : - Tao trông xe lật chết cho xong ... Bạn Anh làm thinh thở dài , không nói gì ...
Sau bao nhiêu ngày hỏi thăm tin tức về Anh , tôi biết được Anh bị chuyển vào trại Xuân Phước , quận Đồng Xuân , tỉnh Phú Yên , còn có tên là trại A 20 , ( trại này nguy hiểm nhất ở miền Nam , tương đương như trại Lý Bá Xơ ngoài Bắc ) do Bộ Nội Vụ quản lý ...
Tôi lại nối gót theo Anh trên mọi nẻo đường " tù " , không mệt mỏi .
Sau gần hai tháng được giấy phép thăm nuôi , tôi lo chuẩn bị vài thứ để đi thăm , đêm trước ngày đi thăm tôi bồn chồn lo lắng , lo để mà lo , chứ chẳng biết lo cái gì , và có quên cái gì không ? Đêm đó giấc ngủ đến chập chờn ...
Chúng tôi đi tàu lửa đến ga La Hai xuống rồi thuê xe Honda ôm đi vào trại . ..
Ngồi trước mặt tôi Anh đây sao ? Khuôn mặt Anh thay đổi nhiều má hóp , da sạm đen , đôi mắt sâu hoắm ẩn chứa nỗi buồn phiền khó tả , mặc dù gặp tôi Anh cố nở nụ cười . Ôi còn đâu bóng dáng oai phong của chàng Không Quân ngày nào ? Nỗi xót thương Anh dâng trào , tôi cố nén nhưng không làm sao ngăn được giọt lệ chảy dài . Anh nhìn tôi với đôi mắt buồn ngấn lệ :
- Nín đi em , Anh vẫn khoè mà , chỉ có điều Anh nhớ em nhớ con thôi , em biết không , Anh bị bắt ở đây , vậy mà hên đó em , nếu ở trong Nam có khi bị đưa ra ngoài Bắc thì khổ cho em vô cùng , ở đây gần nhà tiện cho em thăm Anh hơn , được nhìn thấy em thế này tuy ốm hơn nhưng Anh yên tâm rồi , lo sức khoẻ cho em và con , đừng buồn nữa em , ai cũng vậy thôi , Anh có viết những thứ anh cần , lần sau đi thăm , nhớ đem vào cho anh , Anh nhìn quanh , rồi đưa cho tôi cuộn giấy cuốn chặt như điếu thuốc tôi cầm lấy rồi bỏ nhanh vào túi áo .
Nhìn xung quanh những khuôn mặt mọi người , buồn vui hội ngộ , những giọt lệ ngắn dài , những lo âu , buồn bã ... Còn các anh , những người tù cải tạo nhìn thấy mà đau lòng , thân hình tiền tụy xác xơ , quần áo bạc màu , nét ưu tư , lo lắng , buồn phiền hiện lên khuôn mặt mỗi người . Nhưng những khuôn mặt đó còn tiềm ẩn nét hiên ngang , và bất khuất ... của người lính Việt Nam Cọng Hoà .
Nói làm hết những vất vã khi đi thăm Anh , nhất là tôi , một người tàn tật , nhưng tôi không vì vậy mà buồn phiền , trái lại rất vui khi đi thăm anh được tận mắt nhìn thấy Anh .....
Có lần vào thăm Anh , tôi không được phép vào thăm bởi lý do anh phạm quy luật của trại và bị cấm thăm nuôi ba tháng , tôi ra về với bao nhiêu là nước mắt , nỗi oán hận căm thù , lo lắng cho Anh , nhưng tôi làm được gì cho Anh đây ? Càng nghĩ tôi càng thấy thương xót Anh vô cùng , tự trách cũng vì mình mà Anh kẹt lại , lâm cảnh tội tù ...
Còn phần Anh , sau này nghe kể lại , thì bị tống giam vào căn biệt phòng , phòng tối 100% , chân bị cùm tréo lại , mỗi ngày chúng cho ăn khoảng 200 gr. cơm hoặc mì lát , một lon Guigoz dùng để uống nước và đi tiểu ... Sau một tuần thả ra , Anh đi không vững , người xiu vẹo , ốm và xanh xao , nghe mà thương xót Anh vô cùng . . .
Sau đó tôi lại đi thăm anh , nhìn Anh tôi thấy lòng chùng xuống , thương cho cánh chim trời bị nhốt trong khung trời chật hẹp , trong xiềng xích lao tù , gãy cánh theo vận nước điêu tàn vào " Tháng Tư Đen " , còn đâu nữa nét oai hùng , phóng khoáng của người lính binh chủng Không Quân ? Ôi ! cả một tương lai u tối ... biết đến bao giờ Anh mới được thả ra , mới được tự do đây , hay phải gục chết trong chốn lao tù ? Tôi bỗng rùng mình lo sợ ...
Với những bước chân tập tểnh tật nguyền mang theo trong lòng một biển yêu thương , một trời nhung nhớ nên tôi đã vượt qua , chịu đựng mọi sự gian khổ suốt gần chín năm thăm nuôi Anh trong các trại tù , nhưng so làm sao được với Anh vì thương vợ thương con Anh đã âm thầm chịu đựng , sợ tôi lo buồn nên không bao giờ Anh kể nỗi khổ nhục , đói no , những ấm ức trong lòng khi tôi đến thăm ... Cho đến khi ra tù , đêm nằm Anh hồi tưởng lại kể cho tôi nghe những năm tháng ở trong tù . Tôi đã khóc nhiều ... thương cảm cho sự nhẫn nhục , chịu đựng của Anh .
Sau khi thả Anh về , chúng tôi bị đuổi đi vùng kinh tế mới , tôi lại tập tểnh theo Anh đi đến vùng KTM ở Long Thành tỉnh Đồng Nai , lo hai chỉ vàng để có tờ hộ khẩu ( có tờ hộ khẩu đem về trình công an ở QN , một hình thức kiểm soát để biết Anh ở đâu ) , rồi về tạm trú ở SG , đến năm 93 đi Mỹ theo diện HO .
Bây giờ đây " Tháng Tư Đen " lại quay về , không còn Anh , một mình tôi nơi đất khách quê người , hồi tưởng lại những năm tháng đau buồn đã qua với cỏi lòng nặng trỉu , nhớ thương tiếc nuối ...
Đêm về trong căn phòng lẻ bóng , cô đơn ... nằm gặm nhấm nỗi buồn phiền , thương nhớ về Anh , nhớ những ngày huy hoàng , hạnh phúc bên nhau ... chìm vào giấc ngủ ... theo bước chân Anh đi vào chốn hư vô....
Nhân Ái 259A : NGUYỄN HỮU NGHỀ - NGUYỄN BÍCH SƠN
Houston TX , Tháng 4/ 2014 .